(εκτυπώστε τη σελίδα αυτή ή αν δεν έχετε εκτυπωτή κάντε τη αποθήκευση στο σκληρό δίσκο του υπολογιστή σας)

Παράγραφος

1.Η παράγραφος είναι ένα τμήμα του λόγου που μιλάει για ένα πράγμα, μια ιδέα, ένα συναίσθημα . . . Κάθε παράγραφος αποτελείται από περιόδους και κάθε περίοδος από προτάσεις.

Αρχίζουμε πάντοτε την παράγραφο λίγο πιο μέσα από την αρχή της σειράς και όταν τελειώνει ένα νόημα, αλλάζουμε παράγραφο.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ:
Ήταν το πιο κεντρικό σημείο της πόλης! Σε λίγο μαζεύτηκε μεγάλο πλήθος. Πελάτης δεν μπαίνει στο μαγαζί.
Κι ο ρεστοραντιέρης βλέπει από μέσα κατατρομαγμένος και καταλαβαίνει πως για να διαλυθεί το πλήθος πρέπει να υπογράψει!

2.Παραγράφους χρησιμοποιούμε υποχρεωτικά και στους διάλογους, όταν αλλάζουν τα πρόσωπα:

- Ποια είναι, παρακαλώ, του λόγου της; Τη γνωρίζετε;
-Όχι, όχι! απάντησαν όλες ομόφωνα και συμμάχησαν

3.Σε κάθε παράγραφο υπάρχει και ένα νόημα, που είναι διαφορετικό από τα νοήματα των άλλων παραγράφων. Κάθε παράγραφος δηλαδή έχει το δικό της νόημα, γύρω από το οποίο αναπτύσσεται το περιεχόμενό της.Το νόημα κάθε παραγράφου μπορεί να δοθεί με λίγες λέξεις (ακόμη και με μία), που γράφονται συχνά στο πλάι της παραγράφου και αποτελούν τον πλαγιότιτλό της. Έτσι ο πλαγιότιτλος μιας παραγράφου δηλώνει όλο το περιεχόμενό της.

4.Κάθε παράγραφος έχει διαφορετικό περιεχόμενο από τις άλλες. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι οι παράγραφοι αποξενώνονται μεταξύ τους νοηματικά. Υπάρχει ένα κεντρικό νόημα στο οποίο όλες αναφέρονται. Έτσι το κείμενο αποκτά συνοχή και δε διασπάται. Το νόημα αυτό το φανερώνει ο τίτλος του κειμένου.
Πρόσεξε την παρακάτω παράγραφο:

Το κέντρο της εικόνας κατέχει τώρα το Σπήλαιο, με την πλαγιασμένη μορφή της Παρθένου, με το βρέφος στη φάτνη με τα ζώα. Οι Μάγοι, καβάλα στ' άλογα, έρχονται με καλπασμό από την Ανατολή, οδηγημένοι από το άστρο. Οι Άγγελοι παρουσιάζονται στους βοσκούς και ο Ιωσήφ ακούει την ιστορία τους.
Αποτελείται από 3 μέρη:
1.Το κέντρο της εικόνας κατέχει τώρα το Σπήλαιο, με την πλαγιασμένη μορφή της Παρθένου, με το βρέφος στη φάτνη με τα ζώα.
2.Οι Μάγοι, καβάλα στ' άλογα, έρχονται με καλπασμό από την Ανατολή, οδηγημένοι από το άστρο.
3. Οι Άγγελοι παρουσιάζονται στους βοσκούς και ο Ιωσήφ ακούει την ιστορία τους.

5.Σε κάθε παράγραφο οι προτάσεις είναι βαλμένες σε σωστή σειρά έτσι ώστε να βγαίνει νόημα.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

Ο παππούς έβαλε και το άλλο πόδι του στον καναπέ, ακούμπησε στο μαξιλάρι και συνέχισε τη διήγηση. Θυμήθηκε πάλι τους ολυμπιακούς αγώνες που ύστερα από αιώνες ξανάγιναν στην Αθήνα του 1896 τότε που ο Έλληνας μαραθωνοδρόμος Λούης έμπαινε πρώτος νικητής στο παναθηναϊκό στάδιο, ενώ ο λαός τον δόξαζε από τις κερκίδες γεμίζοντας τον αέρα με ιαχές. Ήταν και ο παππούς μέσα στο πλήθος νέος τότε χάρηκε και πανηγύρισε την ημέρα της νίκης. Γι αυτό κάθε φορά που γίνονται ολυμπιακοί αγώνες θυμάται εκείνη τη μεγάλη δόξα.

Στο παραπάνω παράδειγμα αν αλλάξω τη σειρά την προτάσεων θα δυσκολευτώ να βγάλω νόημα.
Θυμήθηκε πάλι τους ολυμπιακούς αγώνες που ύστερα από αιώνες ξανάγιναν στην Αθήνα του 1896 τότε που ο Έλληνας μαραθωνοδρόμος Λούης έμπαινε πρώτος νικητής στο παναθηναϊκό στάδιο, ενώ ο λαός τον δόξαζε από τις κερκίδες γεμίζοντας τον αέρα με ιαχές. Ο παππούς έβαλε και το άλλο πόδι του στον καναπέ, ακούμπησε στο μαξιλάρι και συνέχισε τη διήγηση. Γι αυτό κάθε φορά που γίνονται ολυμπιακοί αγώνες θυμάται εκείνη τη μεγάλη δόξα. Ήταν και ο παππούς μέσα στο πλήθος νέος τότε χάρηκε και πανηγύρισε την ημέρα της νίκης.

Είναι απαραίτητο λοιπόν οι προτάσεις μας να ακολουθούν μια λογική σειρά. Επίσης δεν θα πρέπει να επαναλαμβάνουμε συνέχεια τις ίδιες λέξεις(και , μετά, όταν…κ.ά.)Έτσι μια παράγραφος για να είναι διατυπωμένη σωστά πρέπει:
· Να αναπτύσσει ένα μόνο θέμα
· Οι προτάσεις να έχουν λογική σειρά
· Να αποφεύγεται η επανάληψη των ίδιων λέξεων
· Να γράφουμε προτάσεις που προσθέτουν κάτι. Οι προτάσεις που δεν προσθέτουν κάποια λεπτομέρεια ή επαναλαμβάνουν με άλλα λόγια κάτι που ειπώθηκε πριν ή είναι άσχετες με το θέμα για το οποίο μιλούμε, δεν έχουν θέση στην παράγραφο.

Ασκήσεις

1.Να χωρίσεις το παρακάτω κείμενο σε παραγράφους και να γράψεις τον πλαγιότιτλο καθεμιάς.(3)

Ο λαός μας το ψωμί το λαχταρούσε πάντα, σε καλές και σε κακές εποχές. Είτε γιατί η χώρας μας δεν το έβγαζε άφθονο, είτε γιατί οι οικονομικές συνθήκες δεν του δώσανε πάντα την ευχέρεια να το φάει πλουσιοπάροχα. Αυτό είναι που τον έκανε να καταλάβει και την αξία του. Εμείς εδώ στις πολιτείες βλέπαμε ως τώρα το ψωμί σαν κάτι πρόχειρο και απλό, το πιο φτηνό είδος που μας πουλούσαν τα ψωμάδικα έτοιμο, σε όποια ώρα και σε όποιο σχήμα το ζητούσαμε. Στα χωριά όμως δε συνέβαινε το ίδιο. Ο λαός εκεί αγωνιζότανε, μοχθούσε κι ίδρωνε, ώσπου να φτιάξει το ψωμί του. Κάτι που δείχνει χαρακτηριστικότατα τη λαϊκή πίστη στην ιερότητα του ψωμιού είναι ο όρκος πάνω σ' αυτό. " Μα τούτο το ψωμί", λένε στη Θράκη, "Μα τη δύναμη του ψωμιού" στα Επτάνησα, " Μα τούτη τη μπουκιά" στην Κρήτη. Αλίμονο σ' εκείνον που θα παραβεί έναν τέτοιο όρκο. Θα 'ναι ένας σιχαμερός "ψωμοπάτης", περιφρονημένος από τους ανθρώπους και καταραμένος από το Θεό. "Επάτησε το ψωμί", λένε για εκείνους που δεν τηρούν τον όρκο τους στο ψωμί και τους περιφρονούνε.

2.Η παράγραφος που ακολουθεί δεν είναι διατυπωμένη με τη σωστή σειρά. Μπορείς να τη διατυπώσεις καλύτερα;

(α) Τέτοια σταφύλια δεν είχε ξαναδεί. (β) Κατά τύχη περνούσε από κει η κυρά- Μάρω η αλεπού. (γ) Μόλις τα αντίκρισε κατάπιε τη γλώσσα της. (δ) Μια κληματαριά ήταν φορτωμένη λαχταριστά σταφύλια.

3.Γράψε και συ μια παράγραφο για...

1. τη ζωή σου
2. τη ζωή ενός συγγραφέα, καλλιτέχνη ή ιστορικού προσώπου
3. για μια μέρα στο σχολείο

4.Διάλεξε ένα από τα παρακάτω θέματα και γράψε μια σύντομη παράγραφο.

1. Η καθημερινή διαδρομή από το σπίτι στο σχολείο.
2. Μια συντροφιά ανέβηκε στο βουνό.
3.Ένα τρένο μπήκε στο σταθμό.
4. Ένα αεροπλάνο προσγειώθηκε/απογειώθηκε

5.Βάλε τις προτάσεις σε σωστή σειρά έτσι ώστε η παράγραφος να είναι ορθή.

Δεν υπάρχει λοιπόν καμία αμφιβολία ότι οι μέλισσες ζουν μέσα σε κοινωνίες.

Ζει μέσα στις κυψέλες, σε σμήνη, όπου τα άτομα χωρίζονται σε ομάδες. Κάθε ομάδα έχει και ορισμένες ιδιότητες, που τις επιτρέπουν να εκτελεί ορισμένες ειδικές λειτουργίες από τις οποίες εξαρτάται η επιβίωση του σμήνους. Η μια ομάδα μελισσών αποτελείται από τις εργάτριες. Αυτές φτιάχνουν το κερί, το μέλι και φροντίζουν για όλα μέσα στην κυψέλη. Η άλλη ομάδα του σμήνους είναι οι κηφήνες. Τέλος σε κάθε σμήνος υπάρχει η βασίλισσα, που προορισμός της είναι να γεννά όλες τις μέλισσες.

Η μέλισσα είναι έντομο κοινωνικό.